Creativiteit ontwikkelen

Creativiteit ontwikkelen, kan dat? Jazeker, je kan écht je creativiteit ontwikkelen! Dat is goed nieuws dus voor iedereen die denkt dat hij of zij niet zo creatief is. Misschien wel jijzelf aangezien je op dit artikelen klikte. Kunnen we een creativiteit zoals Salvador Dali en Da Vinci bereiken? Met een beetje goede wil en beheersing van de juiste technieken, zeker.

Sommige mensen hebben nu eenmaal wel een natuurlijke aanleg voor creativiteit. Net zoals anderen nu eenmaal een natuurlijke aanleg hebben voor het niet in slaap vallen tijdens saaie vergaderingen, CEO’s bijvoorbeeld en andere stropdassendragers.

Hoe creatief zijn we nu écht als mensheid? Waarschijnlijk is dat een stuk minder creatief dan we denken. Althans, die creativiteit is vaak afhankelijk van externe factoren en is veel minder iets dat echt uit ons binnenste komt. En juist dat is goed nieuws, want dankzij wat simpele creatieve technieken kan jij jouw creativiteit al een goede impuls geven.

Veel ontdekkingen worden toegeschreven aan “de wetenschap”, alsof de wetenschap een eenduidige entiteit is waarin iedereen hetzelfde denkt. Met wetenschap wordt vaak alleen de academische afdelingen van universiteiten bedoeld, de laboratoriumratten. Vaker is Vrouwe Fortuna, de godin van het toeval, verantwoordelijk voor ontdekkingen.

Denk maar eens aan de ontdekking van Amerika, de wet van de zwaartekracht van Newton of de chemotherapie. De chemotherapie? Jazeker! Je zou denken dat dit typisch zo’n ontdekking is die in een laboratorium plaatsvindt. Niets is minder waar. Tijdens de tweede wereldoorlog voer een schip van de geallieerden rond met chemicaliën. Dit schip werd geraakt door een bombardement van de Nazi’s. De gevolgen waren dat de chemicaliën invloed hadden op de bloedcellen van de getroffen soldaten. Dit was de eerste stap richting de hedendaagse chemotherapie.

Nieuwe ideeën zijn altijd een combinatie van oude ideeën. Dat is belangrijk om in de gaten te houden. Kijk maar eens naar de uitvindingen van de rolkoffer. Nog niet zo heel lang geleden als je over het vliegveld van San Fransisco liep om iemand op te halen van de gate was je daar getuige van bijzondere taferelen. Mannen met openstaande overhemden en modieuze snorren die daar al zwoegend en zwetend hun koffers sjouwden naar de gate. We hebben het hier over de jaren 70 en 80.

Wat een contrast met vandaag de dag waar hippe meiden die met hun koffer onderweg zijn naar de gate zelfs nog een hand over hebben voor een latte en een Iphone. Dat is mogelijk gemaakt door de uitvinding van de rolkoffer aan het begin van de jaren 90. Een handige piloot die het behoorlijk beu was om met zijn koffer te sjouwen is de uitvinder van dit verlossende stukje technologie. Toch lijkt dit rijkelijk laat voor zo’n simpele uitvinding, het begin van de jaren 90. Oftewel 30 jaar nadat het ons is gelukt om iemand op de maan te zetten, en meer dan 5000 jaar na de uitvinding van het wiel.

Wie weet hoeveel geniale oplossingen zich nog verstoppen vlak voor onze neuzen. Wat we in ieder geval zien is dat de rolkoffer een duidelijke combinatie is van bestaande ideeën. Namelijk het idee van het wiel en het idee van de koffer. Deze twee gecombineerd maken samen de rolkoffer.

Nieuwe organismen ontstaan in de natuur door middel van seks, twee soortgenoten wisselen genenpakketten uit. Om het maar onromantisch uit te drukken. Dat verschilt niet van hoe nieuwe ideeën ontstaan. Ideeën komen bij elkaar en zo ontstaat er een nieuw idee. Dit kunnen enkele ideeën zijn zoals in het geval van de rolkoffer, wielen, scharnieren, de rits, de koffer. Of een heleboel ideeën zoals in het geval van een vliegdekschip of spaceshuttle. Kijk maar eens naar een willekeurig voorwerp bij jou in de buurt en kijk hoeveel sub ideeën je kunt ontdekken.

Vaak komen dit soort ideeën bij elkaar door de speling van het lot.

Dat creatieve ideeën en ontdekkingen afhankelijk zijn van toeval is goed nieuws. Toeval kunnen we namelijk in de hand werken. Voordat we het echt over technieken gaan hebben die je tot creatieve ideeën gaan brengen moeten we het ook nog even hebben over wanneer we ons mensen nu op ons creatiefs zijn.

Ons brein heeft meerdere netwerken zoals je ongetwijfeld weet die zo allemaal hun eigen functies en verantwoordelijkheden hebben. Twee van die netwerken zijn je focusnetwerk en je defaultnetwerk. Je focusnetwerk gebruik je zoals de naam wellicht een beetje doet vermoeden wanneer jij je op iets focust. Wanneer je klaarstaat voor een penalty in een WK-finale, een straaljager moet landen op een vliegdekschip of tijdens vergaderingen. Tijdens vergaderingen moeten we ons, helaas, focussen op de woorden die uit de mond van onze geliefde collega’s komen. Terwijl onze deadlines voor het werk dat nog gedaan moet worden langzaam dichterbij komen. Je kent het wel.

Dit focusnetwerk is ons minst creatieve deel van je brein. Tijdens een traditionele brainstormsetting waarbij iedereen aan een lange tafel discussieert over nieuwe ideeën zal je daarom ook niet heel snel tot écht originele ideeën komen.

Je defaultnetwerk is het netwerk dat je wilt gebruiken. Dit netwerk is juist actief wanneer we ons even niet focussen. Tijdens het wandelen, douchen of tuinieren bijvoorbeeld. Wanneer dit netwerk actief is schiet dit allemaal gedachten vanuit het onderbewust naar het bewuste deel van je brein. Situaties die nog een oplossing nodig hadden maar waar je niet actief mee bezig hadden worden langzaam ontrafelt in dit onderbewuste deel. Je brein heeft hier meer rekenkracht voor wanneer jij je even niet focust dus. Dit zijn de momenten dat geniale oplossingen en ideeën je te binnen schieten, de herkenbare eureka momenten. Wie heeft ze niet? Je herkent het vast wel dat je staat te douchen en dat juist dit de momenten zijn dat je tot oplossingen en ideeën komt. Bedank dan maar je defaultnetwerk.

Wat leren we hieruit? Creatieve oplossingen en ideeën ontstaan dus niet door juist heel hard je brein aan het werk te zetten en dit zo probeert te forceren. Denk over de situatie waar je een oplossing voor wilt. Doe een stapje terug en laat het geniale idee naar jou toekomen.

Ok, je wilt toch écht je creativiteit ontwikkelen. Kan je dan helemaal niks doen om dit te bevorderen? Zeker wel. Door bepaalde creatieve technieken te gebruiken kunnen we het toeval een handje helpen.  Zo komen creatieve ideeën voor iedereen binnen handbereik. Ook voor jou? Ja ook voor jou.

De volgende brainstormtechnieken kan je zowel in je eentje doen als met een groep tijdens het brainstormen.

Deze techniek is niet alleen erg nuttig maar ook nog eens leuk om te doen. Het enige dat je voor de uitvoering nodig hebt is wat tijdschriften of andere magazines. Wanneer je dit in een groep gaat doen zou ik er voor kiezen om dit met niet meer dan vijf mensen te doen. Groepen met meer dan vijf mensen kunnen last krijgen van allerlei groepsdynamische processen wat de creativiteit niet ten goede komt.

Voordat je écht begint heb je natuurlijk een probleem of vraagstelling nodig. Anders ga je brainstormen in het luchtledige.

Voor het voorbeeld pakken we even de volgende vraagstelling: “Hoe kan Esso samen met Staatsbosbeheer zorgen voor een groener imago?”.

Even tussendoor, een goede vraagstelling begint met “hoe” omdat dit uitnodigt tot het bedenken van ideeën.

Nu is het tijd om de magazine erbij te pakken, die van jou en of je groepsgenoten.

Doe je ogen dicht en sla de bladzijdes om. Wanneer je gevoel het zegt stop je met bladeren en wijs je blind ergens op de bladzijde. Het woord dat het meest dichtbij staat is het woord dat je gaat gebruiken in de volgende stappen.

Het kan zijn dat je dit een paar keer moet herhalen, wie weet komt je vinger wel op een plaatje terecht. Ook moet je goed kijken of het woord wel een ”inhoudswoord” is, een woord dat associaties oproept. Woorden als “de”, “misschien” en “voor” zijn weliswaar belangrijk in de grammatica maar roepen niet veel associaties op.

In het voorbeeld komt onze vinger op het woord “kennis”.

Nu gaan we kijken wat de associaties zijn die we hebben met dit woord. Neem dus ,allemaal of alleen jij, even een minuut of vijf om individueel associaties op te schrijven in stilte.

Voor het woord “kennis” kunnen dat bijvoorbeeld zijn: “scholen”, “bibliotheken”, “gidsen” en “museums”. Tuurlijk zijn er nog veel meer en verschillende nodig en in het echt lukt het jou misschien wel om 20 associaties op te schrijven met jouw woord.

Nadat je de associaties hebt opgeschreven is het tijd om de vraagstelling er weer bij te pakken. Vanaf de opgeschreven associaties ga je nu ideeën bedenken.

Zo kan de associatie “gidsen” leiden tot het idee om boswachters van Staatsbosbeheer vaste klanten die een aantal keren hebben getankt rond te leiden door natuurparken in Nederland inclusief uitleg over onze Flora en Fauna.

Je inleven in een probleem. Dat is een vaak gehoord advies en dat is precies wat we gaan doen met deze techniek.

Ik zal je de techniek uitleggen aan de hand van twee voorbeelden.

Zo was er eens een groep jongens die erg van kleiduifschieten hield. De boer was hier echter minder blij mee omdat de duiven die niet geraakt werden landden op zijn akker.

De jongens moesten dus opzoek naar een oplossing voor dit probleem. Na wat brainstormen kwamen ze nog niet echt tot een oplossing.

Totdat ze zichzelf uiteindelijk de vraag stelden hoe zij zich zouden voelen wanneer ze deze kleiduif waren.

Iedereen moest voor zichzelf nagaan welke reis hij of zij zou maken als kleiduif en welke gevoelens daarbij horen.

Toen stelde één van de jongens dat hij het liefst in de grond zou zakken van schaamte.

En tadaa, dit bracht een ander lid van de groep op een idee.

De duiven van kunstmest maken. Dit gebeurde en zowel de boer als de jongens waren tevreden met de oplossing.

Het andere voorbeeld gaat over een incassobureau.

Zij hadden ermee te maken dat betalingsherinneringen die per post werden verstuurd vaak niet werden gelezen en meteen bij het oud papier werden gegooid door wanbetalers.

Ook zij voerden een zelfde soort brainstormsessie uit. Welk traject maak je door en hoe zij jij je voelen als jij de brief was.

Uiteraard schreef iedereen weer wat kenmerken individueel op.

Eén van de kenmerken was dat iemand zich klein en onbegrepen zou voelen. Dat bracht iemand anders op een geniaal idee.

Namelijk om de cijfers van het te betalen bedrag groter te maken door er een 0 achter te plaatsen.

Ja hoor, dit idee werkte. Alle wanbetalers belden uiteraard op om te zeggen dat dit bedrag niet klopte. Dat was precies wat ze wilden want nu hadden ze eindelijk contact met deze mensen.

Deze tweede brainstormtechniek is iets lastiger dan de eerste. Ook is niet iedere vraagstelling hier geschikt voor. Originele ideeën bedenken is een beetje spelen, uitproberen wat werkt. Werkt de ene techniek niet? Geen probleem dan probeer je een andere uit.

Alles is beter dan met zijn allen aan een lange tafel zitten om ideeën te bedenken. Dat werkt niet.

Creativiteit ontwikkelen hoeft niet lastig ze zijn zoals je ziet, je hebt gewoon wat geluk nodig.

Dus jij wilt de creativiteit ontwikkelen van jou of je teamleden? Komt dat even goed uit. Dat is nu net waar Yooth al jaren in is gespecialiseerd. Creatief denken en brainstormen zijn onze passies en vanuit daar is Yooth gegroeid. We helpen organisaties met het opzetten van creatieve processen. Van het structuur geven aan een brainstormsessie tot aan de creatieve output van jouw hele organisatie verhogen.

We bieden trainingen, workshops en trajecten op maat voor teams en organisaties die hun creativiteit een impuls willen geven. Kijk anders even wat we al allemaal hebben gedaan om een idee te krijgen. Benieuwd naar wat we voor je kunnen betekenen? Vraag dan nu even de brochure aan. Of bel voor een vrijblijvend oriënterend gesprek.

Heb je alleen wat korte vragen over creativiteit ontwikkelen die je graag beantwoord ziet worden over één van onze onderwerpen? Dat kan natuurlijk ook. Geen probleem, die beantwoorden we met alle liefde voor je. Bel of mail (info@yooth.nl) ons even en we beantwoorden deze vragen zo snel mogelijk voor je.

Hup! Aan de slag! Ga je creativiteit ontwikkelen!