Ideakillers, we komen ze allemaal wel eens tegen. Sommigen lopen zelf wekelijks tegen ze aan. Ideakillers zijn reacties op een nieuw idee waarmee het nieuwe idee meteen wordt afgedaan als niet goed genoeg. Uitspraken als “bestaat al”, “dat is een te grote verandering” en “daar zitten onze klanten niet op te wachten” zijn typische ideakillers. Het zijn vaak reacties die als reflex werken en meer te maken hebben met de onderliggende emoties van de persoon die ze uitspreekt.
Wat hebben we tegen nieuwigheid?
Nieuwigheid brengt onzekerheid met zich mee en onzekerheid kan de emotie angst met zich meebrengen. Oké misschien geen doodsangst zoals wanneer je oog in oog staat met een hongerige leeuw. Echter zeker genoeg om negatieve associaties te leggen met het nieuwe idee zonder dat er goed over is nagedacht. Is men nog wel zo zeker van dat veilige plekje bijvoorbeeld wanneer de reorganisatie er doorheen komt? Of kan men wel met de nieuwe technologie omgaan? Dat zijn voorbeelden van onzekerheden waardoor men negatief tegenover een verandering kan komen te staan zonder dat er goed over is nagedacht.
Dit heeft er tegen te maken dat we als mensen van nature “loss averse” zijn. We hechten er over het algemeen meer waarde aan om een bepaald bedrag niet te verliezen dan om hetzelfde bedrag te winnen. Dit kan verklaren waarom we graag in een bestaande situatie blijven, en dus geen risico nemen om te verliezen bij eventuele verandering.
Een onderzoek uit 2012 genaamd: “The bias against creativity: why people desire but reject creative ideas” heeft dit aangetoond met verschillende experimenten onder proefpersonen. Proefpersonen hadden negatieve associaties met creatieve ideeën wanneer deze in speelden op hun onzekerheid.
Een ander argument is tegen nieuwigheid is dat het per definitie buiten je bestaande paradigma valt. Ofwel je zienswijze bestaande uit je overtuigingen en kennis. Men bestempelt over het algemeen datgene dat hier buiten valt als onjuist. Nieuwe creatieve ideeën vallen hier per definitie buiten natuurlijk.
Zelfs experts? Ja. Zelfs Experts
Zijn zelfs experts onderhevig aan deze effecten? Jawel, ook experts hebben hier last van. Experts kunnen verblind zijn door hun eigen kennis en ervaring waardoor ze niet meer openstaan voor nieuwe dingen. Denk maar eens aan Microsoft dat geen gevaar zag in die grote telefoon die alleen bestond uit een scherm, de Iphone.
Zo is er een onderzoek geweest waarin professoren uit de geneeskunde wetenschappelijke papers moesten beoordelen. Deze papers gingen over allerlei onderwerpen uit de geneeskunde. De papers waarin veel nieuwe ideeën voorkwamen werden over het algemeen lager beoordeeld dan de papers waar dit niet het geval was. Zelfs zij zijn dus gevoelig voor dit effect. Een verklaring is dat de nieuwe kennis het ego van de expert kan aantasten. Hoe kan het dat iemand anders dit weet of hier op komt en niet hij die al jaren actief is?
Zo zie je dat niet alleen de technologische sector last heeft van deze mechanismen. Kijk bijvoorbeeld ook naar de muziekindustrie waar een bandje dat een nieuwe soort muziekstijl maakt twee keer zo hard zal moeten vechten als een bandje dat een herkenbare muziekstijl produceert.
Er is hoop
Er is echter hoop aan de horizon. Voorgaand onderzoek laat niet zien dat dat we persé tegen alle vernieuwing zijn. Te veel vernieuwing dat is pas wanneer we het moeilijk krijgen. De papers die het hoogst werden beoordeeld zijn namelijk de papers die slechts enkele nieuwe concepten introduceren en deze combineren met oude ideeën. “Geef me iets nieuws maar niet te nieuw” lijkt de gedachte te zijn van de meeste mensen.
Wat kun je dus doen wanneer jij een creatief idee oppert en het wordt tegengewerkt? In dat geval kun je het beste goed doorvragen. Probeer te achterhalen wat de onderliggende motieven zijn. Is er goed nagedacht over het idee of is diegene er tegen vanuit een reflex omdat deze de onzekerheid die de verandering meebrengt wil wegwerken? Probeer ook niet te veel verandering in 1x door te voeren. Daarmee roep je veel meer weerstand op dan wanneer je het rustig stapje voor stapje zou doen.
Merk je zelf dat je vaak tegen verandering bent maar weet je niet zo goed waarom? Een open mind houden is de logische oplossing tegen ideakillers. En ja, zelfs dat is aan te leren.